In welk land u gebruik kunt maken van de sociale zekerheid, hangt af van twee factoren:

Uw werksituatie (in loondienst, zelfstandige, werkloos, in het buitenland gedetacheerd, grenswerker enz.) en het land waar u woont – niet uw nationaliteit.

U kunt niet zelf bepalen welk land voor uw sociale zekerheid zorgt.

Als u in een ander EU-land woont of werkt, zorgt ofwel uw thuisland ofwel uw gastland voor uw sociale zekerheid. U moet er in elk geval voor zorgen dat u gedekt blijft als u naar een ander land verhuist.

Om onaangename verrassingen te voorkomen, is het verstandig dat u zich goed informeert over de sociale zekerheid in uw gastland.

Pensioen​

Pensioen, AOW en ANW zijn specifiek voor in Nederland geldende voorzieningen. Vertrek naar het buitenland heeft veel gevolgen voor deze voorzieningen. Welke gevolgen? Hieronder een kort overzicht: Pensioen Pensioenopbouw is vaak een mogelijkheid die een werkgever biedt op basis van een nationale belastingregeling. Bij verhuizing naar het buitenland, en een nieuwe werkgever, verandert of verdwijnt de opbouw van pensioen. Mogelijk kunt u in het huidige land gebruik maken van bestaande regelingen. Indien dat niet kan, is een eenvoudige en flexibele en voordelige manier voor de opbouw van een “appeltje voor de dorst” ouderwets sparen: periodiek geld opzij zetten op een spaar- of beleggingsrekening. U profiteert dan wel niet van belastingvoordelen en eventuele verzekeringsaspecten, maar er verdwijnt ook geen (soms hoge) provisie in de zakken van de verzekeraars, en u kunt over het gespaarde geld wel beschikken wanneer u wilt. Afhankelijk van de situatie, het inkomen en de wensen kunnen speciale constructies gewenst zijn, maar dan is het aan te raden een lokale financieel / fiscaal specialist in de hand te nemen.

Indien u gebruik kunt maken van nationale regelingen, dan heeft dat natuurlijk altijd de voorkeur. Indien dat niet kan, en u verblijft slechts tijdelijk in het buitenland of u hebt een beperkt inkomen, dan is zelf sparen een goed alternatief. Heeft u een hoog inkomen en/of blijft u de rest van uw leven in het betreffende land, dan is het verstandig om te gaan praten met een lokale financieel adviseur. Maar ook dan blijft zelf sparen verstandig.

AOW​

Ieder jaar dat u niet in Nederland bent ingeschreven, wordt u 2% gekort op de uiteindelijke AOW uitkering. Indien u niet verplicht bent verzekerd, dan kunt u zich alsnog via de Sociale Verzekeringsbank (www.svb.nl) bijverzekeren. Maar dat is, afhankelijk van uw inkomen, vaak duur. In 2010 17,9% van het belastbaar inkomen, waarbij de premie is gemaximeerd tot net iets minder dan 6.000 euro (per jaar…). Let op: inschrijving bij de gemeente is een zeer belangrijke indicatie. ECHTER, eigenlijk gaat het om de daadwerkelijk woon- en leefsituatie. De SVB kan, OOK al staat u nog ingeschreven in NL, oordelen dat u niet meer als ingezetene wordt gezien, als u in het buitenland werkzaam bent, en/of al langere tijd uit Nederland bent vertrokken! De AOW-korting is ook op te vangen door sparen (zie ook onder het onderdeel pensioen). Daarnaast kan het zijn dat u in uw nieuwe woonland ook vergelijkbare rechten opbouwt. Informeer daar naar, en bewaar alle papieren hierover, zeker als u tijdelijk in het buitenland woont. Anders weet u tegen de tijd dat u 65 bent niet meer wat u moet.

ANW​

Deze wet geeft recht op een nabestaandenuitkering, bij overlijden van de verzekerde (mits deze natuurlijk verzekerd was), voor de partner/samenwonende indien hij/zij:

  • Jonger is dan 65 en een kind verzorgt jonger dan 18 jaar
  • Voor tenminste 45% arbeidsongeschikt is,
  • Geboren is voor 1950.
Niet verzekerd zijn op het moment van overlijden betekent dus geen uitkering voor de nabestaanden.

Bijsparen en verzekeringsmogelijkheden voor ANW, AOW en Pensioen​

ANW​

Een nabestaanden uitkering kan via de SVB of (deels) door een (tijdelijke) overlijdensrisico verzekering worden verzekerd. Via de SVB bedraagt de premie 1,1% van het bruto inkomen, over een maximum bruto inkomen van 33.346 euro per jaar. De minimumpremie bedraagt 30 euro per jaar, de maximumpremie bedraagt 300 euro per jaar. Binnen 1 jaar na vertrek / uitschrijving af te sluiten. Of het zinvol is hangt met name af van de gezinssituatie (zonder kinderen niet of nauwelijks zinvol) en het inkomen van beide volwassenen.

AOW​

Bij uitschrijving gemeente stopt opbouw AOW gedurende de tijd van uitschrijving. Op de uiteindelijke uitkering volgt dan een korting (2% per uitgeschreven jaar). Dit kan op 2 manieren worden gecompenseerd:

Vrijwillig bijverzekeren bij de SVB​

  • Voordeel: geen korting op AOW
  • Nadeel: kan duur zijn (afhankelijk van inkomen tot 4.500 euro / jaar p.p.), en vervalt bij overlijden.

Netto sparen​

  • Voordeel: flexibel inzetbaar (dus ook voor andere doeleinden indien noodzakelijk), vervalt niet bij overlijden, en kan zeker bij een lange looptijd een hogere opbrengst geven!
  • Nadeel: levert bij uitkering met onbeperkte duur (levenslang) mogelijk minder op.
Hoeveel de AOW zal zijn, is niet met zekerheid te bepalen. Dit hangt af o.a. van:

  • Aanvangsjaar van uitkering (is onlangs al uitgesteld naar 67 jaar)
  • Hoogte uitkering (ook dat wordt jaarlijks bijgesteld)
  • Alleenstaand / gehuwd, inkomen partner
Indien het inkomen bekend is, kan bij de SVB een offerte worden aangevraagd. Op basis van die offerte kan worden nagegaan of het interessant is om dit via het SVB te verzekeren, of om dit op een andere manier bijeen te sparen. De premie voor vrijwillig verzekeren van AOW opbouw via SVB bedraagt (2011): 17,9% van het bruto inkomen, over een maximum bruto inkomen van 33.346 euro per jaar. De minimumpremie bedraagt 490 euro per jaar, de maximumpremie bedraagt 4.907 euro per jaar. Binnen 1 jaar na vertrek / uitschrijving af te sluiten.

Pensioenopbouw bij vertrek naar het buitenland​

Verdragslanden ziektekosten​

Nederland heeft met een aantal landen afspraken gemaakt over de vergoeding van ziektekosten. Daardoor kunt u in die landen aanspraak maken op zorg tijdens een tijdelijk verblijf (bijvoorbeeld vakantie), maar soms ook als u er woont. Denk daarbij aan gepensioneerden (AOW), uitkeringsgrechtigden (WAO / WIA) en detachering (werkzaam voor een Nederlands bedrijf en uitgezonden).

Het gaat om de volgende landen:
  • Landen van de EU
  • EER (Liechtenstein, IJsland, Noorwegen)
  • Zwitserland
  • Turkije
  • Marokko
  • Tunesië
  • Kaapverdië
  • Kroatië
  • Montenegro
  • Servië
  • Macedonië
  • Bosnië-Herzegovina
  • Australië (alleen voor tijdelijk verblijf)
Indien u AOW krijgt, en emigreert naar bijv. Kaapverdië, dan dient uw ziektekostenverzekering via het Zorginstituut Nederland (voorheen CVZ ,College voor Zorgverzekeringen) te verlopen. Zie ook de website van het Zorginstituut NL. De bijdrage die u via het Zorginstituut NL dient af te dragen is afhankelijk van de woonlandfactor.

U bent dus verplicht verzekerd via Nederland als u naar een EU / EER / Verdragsland gaat en:

  1. AOW vanuit Nederland ontvangt
  2. Een detacheringverklaring heeft. Deze verklaring kan uw werkgever aanvragen bij de SVB.
Gaat u echter naar een van deze landen in verband met:

  1. Werken voor een lokale werkgever
  2. Emigreren (zonder uitkering of pensioen vanuit NL*)
Dan bent u niet meer verplicht via Nederland verzekerd, en dient u zich lokaal of dmv een internationale ziektekostenverzekering te verzekeren.

* Zie hiervoor de volgende informatie, overgenomen van de website van het toenmalige CvZ: “

Pensioenen en uitkeringen met medische vergoeding in verdragsland Ontvangt u één van de hieronder vermelde pensioenen of uitkeringen, én woont u in een verdragsland? U heeft dan recht op een vergoeding van medische kosten in uw woonland door Nederland.

Pensioenen​

  • AOW-pensioen
  • Algemene Ouderdomswet
  • Anw-pensioen –
  • Algemene nabestaandenwet
  • ABP-pensioen –
  • Algemene burgerlijke pensioenwet, 1966, mits toegekend vóór 1 januari 1996
  • Militair pensioen –
  • Algemene militaire pensioenwet, 1966, mits toegekend vóór 1 juni 2001
  • Spoorwegpensioen – Spoorwegpensioenwet, 1967
  • Pensioen volgens het Reglement dienstvoorwaarden Nederlandse Spoorwegen – RDV 1964 NS
  • Vervroegd ouderdomspensioen van 55 jaar of ouder

Uitkeringen​

  • WAO-uitkering –
  • Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
  • Wajong-uitkering –
  • Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten, mits het UWV toestemming heeft verleend voor export van de uitkering
  • WIA-uitkering – Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
  • WAZ-uitkering – Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen
  • Militaire arbeidsongeschiktheidsuitkering – Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening militairen, 1972
  • VUT-uitkering voor werknemers van 55 jaar of ouder
Wachtgelduitkeringen (vanaf 1 januari 2007) – uitkeringen aan militairen en ambtenaren volgens een regeling bij overtolligheid, functioneel leeftijdsontslag en vervroegde pensionering (bijvoorbeeld UGM-/UKW- uitkeringen). Tijdelijke uitkeringen: geen medische vergoeding in verdragsland

SVB​

SVB Sociale Verzekerings Bank (SVB) De SVB regelt zaken zoals de AOW (Algemene Ouderdoms Wet) en de ANW (Algemene Nabestaanden Wet). Bij uitschrijving bij de gemeente stopt de opbouw AOW en vervalt het recht op de ANW. de SVB regelt de uitbateling in het buitenland van de AOW.

Bijverzekeren van vervallen rechten (AOW en ANW) via de SVB is (tot 1 jaar na vertrek) vrijwillig bij te verzekeren. Zie ook de site van de SVB – www.svb.nl . Dit kan echter relatief duur zijn, omdat de premie een percentage (17.8% in 2010, over maximaal ongever 30.000 euro) van het inkomen is, minimaal 450 euro en maximaal ongeveer 5.350 euro per jaar, afhankelijk van:

  • de leeftijd (hoeveel jaar dient er nog betaald te worden)
  • de wensen (welke voorzieningen dienen worden getroffen – de voorzieningen van de ANW zijn maar voor een beperkte groep beschikbaar)
  • de opbrengsten (bij AOW is het maar de vraag wanneer en hoeveel uitgekeerd zal worden)
In een aantal gevallen zijn nadere opties interessanter, denk aan:

  • Sparen voor AOW tekort (geld gaat niet verloren bij overlijden, en flexibeler inzetbaar).
  • Levensverzekering – gegarandeerde opbrengst bij overlijden binnen de looptijd van de verzekering.
Beoordeling situatie: Onderzoek Verzekering AWBZ

De SVB beoordeelt dan de situatie, en geeft aan welke rechten blijven behouden en welke vervallen. Dit heet het Onderzoek Verzekering AWBZ.

WIA​

De WIA (voorheen WAO) regelt onder voorwaarden een uitkering indien je (deels) arbeidsongeschikt raakt. Ondanks dat in Nederland de regeling steeds meer wordt ingeperkt, heeft u onder voorwaarden nog steeds recht op een uitkering. De WIA is echter altijd gebaseerd op het inkomen uit werkzaamheden. Indien geen inkomen uit werkzaamheden wordt verkregen, dan is er ook geen recht op een uitkering.

Bij verhuizing naar het buitenland en verandering van werkgever hangt het van de wetgeving in het nieuwe woonland af, in hoeverre een uitkering bij arbeidsongeschiktheid is geregeld. Informeer hier naar bij de nieuwe werkgever! In veel landen is er echter helemaal niets geregeld, of dient u dit zelf te regelen. Arbeidsongeschiktheid is bij te verzekeren, wij hebben diverse mogelijkheden.

Indien u Nederland verlaat om te reizen, of om zonder inkomen uit werkzaamheden in het buitenland te gaan wonen, dan is er niets geregeld met betrekking tot arbeidsongeschiktheid. Om toch het financiële risico te beperken na een ongeval, kan eventueel een hoge ongevallenverzekering worden afgesloten. Dan volgt een eenmalige uitkering als het gevolg van invalide raken of overlijden. Dit is natuurlijk niet hetzelfde als een arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar geeft wel een buffer voor moeilijke tijden.

De WAO is op 1 januari 2006 vervangen door de WIA, de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Op www.werkennaarvermogen.nl vindt u informatie over de WIA. Belangrijke verschillen met de WAO zijn dat een uitkering pas wordt gegeven vanaf 35% arbeidsongeschikt (voorheen vanaf 15%) en dat een werkgever meer moet betalen naarmate meer werknemers arbeidsongeschikt raken.

Ziektewet​

De Ziektewet is er voor alle werknemers in Nederland die jonger zijn dan 65 jaar. Toch krijgen niet alle zieke werknemers een Ziektewetuitkering van het UWV. Meestal betaalt de werkgever bij ziekte het loon door. Werknemers die geen werkgever (meer) hebben, krijgen een Ziektewetuitkering van het UWV. De Ziektewetuitkering wordt ook wel ZW-uitkering of ziekengeld genoemd.

Naar het buitenland en recht op de ziektewet​

De ziektewet is een werknemersverzekering. Indien in loondienst in het buitenland, gelden de lokale regels en wetten. Zeker buiten de EU/EER is er zelden recht op een uitkering bij ziekte. Het risico van een langdurige ziekte / ongeval, is door een arbeidsongeschiktheidsverzekering te verzekeren. Het risico van kortdurende ziekte is nauwelijks particulier te verzekeren. Overleg goed vooraf met een werkgever over wat de rechten en plichten zijn bij ziekte!

Eventueel vermelde premies zijn onder voorbehoud van schrijffouten, premie-wijzigingen, toeslagen, belastingen en acceptatie door verzekeraars.

Source: Expat Verzekering