Hoe zwaar wegen de belangen van Nederlanders in het buitenland?

[StichtingGOED]

Artikel in het Algemeen Dagblad van 07-1-2025​

Chaos rond paspoorten van emigranten: expats en pensionado’s ‘zijn het zat’​

Voor een deel van de meer dan één miljoen Nederlanders die in het buitenland wonen blijft het bemachtigen van een nieuw paspoort een moeilijke, kostbare en soms onmogelijke klus. In aanloop naar de werkconferentie van de ambassadeurs, eind deze maand in Den Haag, vragen de emigranten of de afhandeling niet wat eenvoudiger kan. ,,Ik ben die hele procedure zat.’’

Lees hier het artikel

Voor duizenden Nederlanders die in het buitenland wonen, is het verlengen van een paspoort een ware hindernisbaan. Lange afstanden, beperkte afspraken, en gebrekkige systemen maken van een eenvoudige aanvraag een tijdrovend en kostbaar proces. In een tijdperk waarin digitalisering het leven eenvoudiger zou moeten maken, blijft de paspoortprocedure voor Nederlanders in het buitenland opvallend achter. Waarom lukt het andere landen wel om deze processen te moderniseren en blijft Nederland hopeloos achterlopen.

Onderzoek naar de mogelijkheden​

Het onderzoek van enige jaren geleden naar de modernisering van het aanvraag- en uitgifteproces van Nederlandse reisdocumenten, zoals beschreven in Kamerstuk 25764, nr. 125, richtte zich op het verbeteren van de dienstverlening, met name voor Nederlanders in het buitenland. Een belangrijke overweging was het loskoppelen van de biometrieafname en de digitale aanvraag, om zo meer flexibiliteit te bieden. Echter, dit zou vereisen dat biometrische gegevens tijdelijk worden opgeslagen, wat volgens het onderzoek aanzienlijke veiligheids- en privacyrisico’s met zich meebrengt. Daarnaast bleek uit internationaal vergelijkend onderzoek dat andere landen, zoals Estland, Finland en Canada, weliswaar innovatieve methoden hanteren, maar dat deze niet één-op-één toepasbaar zijn binnen de Nederlandse wettelijke en operationele kaders. Om deze redenen is besloten voorlopig niet over te gaan tot verdere digitalisering van het paspoortaanvraagproces.

Waarom wordt er geen actie ondernomen?​

Volgens St. GOED is er een gebrek aan bereidheid en motivatie om tot een oplossing te komen. Veel Nederlanders in het buitenland ervaren de huidige procedures als onnodig omslachtig en achterhaald. Hoewel het onderzoek veiligheid en privacyrisico’s aanvoert als redenen om niet te digitaliseren, zijn deze uitdagingen niet onoverkomelijk.

Wetten kunnen worden aangepast als er politieke wil is, en operationele kaders kunnen met moderne technologieën flexibeler worden ingericht. Andere landen tonen aan dat vernieuwing mogelijk is, bijvoorbeeld door veilige tijdelijke opslag van biometrische gegevens of pilots met mobiele registratiesystemen. Het Nederlandse systeem zou deze voorbeelden als inspiratie kunnen gebruiken.

Het gebrek aan directe actie wekt de indruk dat praktische obstakels zwaarder wegen dan de belangen van Nederlanders in het buitenland. Daarom is blijvende druk van belangenorganisaties en betrokken burgers belangrijk om de overheid toch aan te sporen werk te maken van een modern en gebruiksvriendelijk paspoortsysteem.

Dien een klacht in als je overmatig lang moet wachten een afspraak te maken of het paspoort wordt niet binnen 6 weken verstuurd. Je kunt deze klacht indienen bij Nederland Wereldwijd ([email protected]) of als je hier niet verder komt bij de Nationale Ombudsman. Schrijf je politieke partij aan voor de noodzaak het paspoortproces te moderniseren.

Wat zijn jullie ervaringen?

 

[PeterM]

Ik geloof niet dat Nederland zich erg druk maakt om de Nederlanders in het buitenland, als ik zo alle verhalen mag geloven.

 

[EJP]

Ik heb twee maanden geleden een nieuw paspoort gekregen van de (grens)-gemeente Nijmegen. Nijmegen had het prima voor elkaar en had de kortste wachttijden (3-4 weken) van al de grens-gemeenten. Ik heb het vroeger ook wel eens op Schiphol gedaan maar daar waren de wachttijden 12 weken. Wachttijden zijn van wanneer je het op het internet aanvraag doet op hun website (in dit geval gemeente Nijmegen) tot dat ze bij je terug komen met een agenda waarop je dan een in-person afspraak mag maken. Dan mag je na 3-5 dagen nog een afspraak maken om het nieuwe paspoort op te halen. (Wordt niet verstuurd). Ik was in Groningen, dus ik moest 2 keer met de trein naar Nijmegen. Twee dagen grootste deel van de dag onderweg. Als je laat bent word je je plaatsje kwijt.
Ik woon in het midden van Amerika. De enige mogelijkheden daar zijn op het consulaat in San Francisco, Miami or New York en op de ambassade in DC. Allemaal 3+ uur vliegen.
Het ging dus wel maar ideaal was het niet.

 

[Anneke]

Gelukkig hebben wij hier in Manitoba 2x per jaar een pop up ambassade. Ik heb in november een nieuw paspoort aangevraagd. Maar helaas waren de vingerafdrukken mislukt, dus moest het worden over gedaan (4 uur enkele reis). Het is iig beter dan 12 rijden, wat ik anders had moeten doen.